Tegen iemand opkijken
Tegen iemand opkijken: hoe voorkom je minderwaardigheidsgevoel?
Door tegen iemand op te kijken kun de jezelf en de ander versterken. Te veel tegen iemand opkijken kan echter ook tegen je werken.
Na sportwedstrijden zetten we de winnaars op een voetstuk om ze te eren en toe juichen. We kijken dan tegen de winnaars op. De kampioen klimt zelf op het erepodium, gaat er ook zelf weer vanaf en geniet extra van de waardering voor de geleverde prestatie.
Opkijken versterkt
Als je tegen iemand op kijkt en je waardering uitspreekt, versterk je die persoon, want complimenten laten mensen groeien en bloeien.
Een andere manier om een persoon op een voetstuk te plaatsen is: tegen iemand opkijken, maar dan alleen in ons hoofd. In het beeld dat we vormen staat de ander meestal hoger. Op zich is daar niets mis mee, wanneer je het gebruikt om jezelf een doel te stellen. “Dat wat die persoon goed doet, wil ik ook kunnen.”
Je neemt een bestaande methode of manier van doen over, door het zo goed als mogelijk na te bootsen en vervolgens eigen te maken. Wanneer je bijvoorbeeld een collega bewondert omdat zij op een prettige manier commentaar kan leveren, kun je haar een beetje na-apen.
Opkijken verzwakt
“Ik voel mij zenuwachtig of geremd als ik met die man moet praten”, hoor ik regelmatig in mijn coachingsgesprekken. Ze zeggen andere dingen dan ze van plan waren, vallen stil of vermijden het contact als ze te veel tegen die persoon opkijken.
Dit gebeurt bijvoorbeeld als de ander:
• Een hogere positie in de organisatie heeft
• Meer kennis of ervaring heeft op een bepaald terrein
• Meer verdient
• Een vlotte babbel heeft
• Iets heeft (kennis, macht) wat jou kan helpen, iets wat jij nodig hebt
Wanneer je zo tegen iemand opkijkt, kijk je als het ware op jezelf neer. Je maakt jezelf kleiner of minder waard en daarmee verzwak je jezelf. Het lijkt soms op het omhoog kijken naar je vader of moeder toen je nog klein was. Dit geeft een gevoel van minderwaardigheid.
Praten vanuit die houding, beïnvloedt je gedrag en heeft vaak een negatief effect op het resultaat dat je wilt bereiken met het gesprek.
Realistisch kijken houdt je in balans
Ik zeg wel eens: “Stel je maar voor dat die ander ook gewoon naar de wc gaat”. Ja sorry, het klinkt een beetje plat, maar ik bedoel ermee dat die persoon ook gewoon een mens is, met goede en minder goede eigenschappen.
In een organisatieschema staan de leidinggevenden hoger getekend dan de andere medewerkers. We spreken vaak over de ‘hoogste’ baas en deze zit dan vaak ook nog op de bovenste verdieping van een gebouw.
Inderdaad de leidinggevende, het bestuurslid, of de directeur draagt meer verantwoordelijkheid, heeft de macht om besluiten te nemen en zal meestal ook meer verdienen, maar dat maakt hem of haar geen beter (of slechter) mens dan jij bent.
Wat kun je wel doen?
De volgende keer als je merkt dat je iemand op een voetstuk zet:
• Bedenk dat iedereen respect wil, maar niet vereerd hoeft te worden. Zij is niet zelf op dat podium geklommen, jij hebt haar er op gezet.
• Laat hem in dat beeld in je hoofd van het voetstuk afstappen en zie hem gewoon als mens.
• Zie de ander in zijn/haar rol in de organisatie, realiseer je wat jouw rol is en besef dat de organisatie beide rollen nodig heeft om te functioneren.
• Besef dat samenwerking beter gaat als iedereen zich gelijkwaardig voelt.
Kijk jij wel eens tegen iemand op?
Wat heeft dat met jou gedaan? En hoe ga jij daar nu mee om?